HEMOROİD ve AMELİYATSIZ TEDAVİSİ

Son Güncelleme 5 Haziran 2024 by Op.Dr Ramazan Tarık ÜNSAL

Hemoroid; anüs içi hemoroid damarlarının torbalaşıp paketler halinde dışarı sarkarak, pıhtı ile tıkanıp gerginleşmesi ve üzerindeki mukozal örtünün zedelenmesi; ayrıca ödem, iltihap, şişme meme kanama ve ağrı yapmasıdır.

Hemoroid Sebepleri: Uzun süreli kabızlık, ishal, tuvalette uzun ıkınmak ve oturmak, koltukta uzun süre hareketsiz oturmak, tuvalet ihtiyacını sık sık ertelemek, yetersiz hijyen hemoroidal damarların askı ve destek dokularının gevşek olması nedeni ile oluşur. İç ve dış olmak üzere iki çeşit hemoroid vardır. Ancak hemoroidlerin çoğu iç hemoroid olup bunlar 4 grade veya dereceye ayrılırlar.

Grade I hemoroid

Hemoroid memesinin, anüs dışına çıkmayıp ancak anoskop ile içeriye girince görülmesi halinde, 1.derece hemoroid söz konusudur. Kendini kanama ile belli eder. Genellikle küçük olup, ağrısız kanamaya hazır, gergin, ince duvarlı damar paketleri şeklindedir. Konservatif tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir.

Grade II hemoroid

Tuvalette ıkınınca anüs dışına çıkan, ayağa kalkınca anal kanal içine çekilen, ağrısız, 1-3 cm çapında hemoroid türü olup taharetlenirken genellikle püskürür veya hızlı damlar tarzda kanama yapar.Tıbbi yöntemlerle yani ameliyatsız tedavi edilir.

Grade III hemoroid

İç (internal) hemoroid memelerin kolayca anüs dışına çıkması, kısmen pıhtı toplanması, sayıca artması, ödem yapması, üzerine erozif yararın ve iltihaplı, kanlı akıntının ve ağrının olması; el ile itilmediği sürece anüs dışında kalması ve geç gitmesidir. Hemen hepsi konservatif tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir. Nadiren cerrahi tedavi gerekir.

Grade IV hemoroid

Tedavisi en zor hemoroid şekli olup iki şekilde görülür.

a) Grade IV akut tip: Eskiden beri mevcut, kısmen sönmüş iç veya dış hemoroid pakelerinin stres, alkol, ishal, baharat gibi bir nedenle aniden şişerek sayı ve çap olarak artması, gerginlik, pıhtı, ödem, erozyon ve akıntı ile artık dışarı taşıp geriye itilemez hale gelmesi, çepeçevre anüsü doldurup çıkışı engellemesidir. Aşırı büyük ve ağrılı hemoroid kitlesi yüzünden dışkılama ve günlük işler engellenir.İltihap yüzünden ateş, halsizlik, iştahsızlık, ağrı ve kan kaybı yüzünden halsizlik ve solukluk gelişir. Tedavisi, duruma göre konservatif veya cerrahi tedavidir.

b) Grade IV kronik tip: İç ve dış hemoroidlerin mükerrer kez nüksetmesi, tuvalette çok oturulma veya müzmin kabızlık sebebi ile tam iyileşmeme veya gerginliğin erozyonları, pıhtıların, ağrı, ödem ve iltihabın çekilmesi sonucu, yarı sönmüş pakeler halinde, anüs dışında çepeçevre yerleşip almasıdır. Ancak bu pakeler ikide bir alevlenir, içten yeni pakeler gelir, yeni trombozlara yol açar. Kronikleşmiş grade IV hemoroidli hastaların, müzmin kabızlıkları, eski pakeler yüzünden iyi temizlenememe ve sürekli müküslü akıntı ve ikide bir nüks sorunları vardır. Zamanla tecrübe ile öğrendikleri ampirik yöntemlerle hastalıkları geçiştirirler. Ancak en çok faydayı, yine tıbbi tedaviler, hijyen, kabızlığı önleyici yöntemler ve nihayet cerrahi tedaviden görürler.

HEMOROİD TEDAVİSİNDE AMELİYATSIZ YÖNTEMLER

A-İNFRARED KOAGULASYON

B-SKLEROTERAPİ

C-BAND LİGASYONU

Hemoroid tedavisi için tavsiye edeceğimiz bu yöntemler gerçekten etkili olup birbirlerinin alternatifi ve tamamlayıcısıdırlar.

İNFRARED KOAGULASYON NEDİR ?

İnfrared Koagulasyon, LASER ışınları spektrumundan olan infrared ışın üreten bir cihazdır.İnfrared ışın üreten bir kaynaktan çıkan ışık hüzmesi, cam bir tüp içinden ve merceklerden geçirilip hastalıklı noktaya ve özellikle kanayan yerlere foküslenir ve sıcak koter etkisi gösterir, etrafa zarar vermez. İnfrared koagulatörün bu koterize edici özelliği sayesinde, normal elektrokoter ile veya bir başka usul ile durdurulamayan bütün kanamalar 1-3 sn’de durdurulabilmektedir. Ayrıca hemoroidleri 2 haftada küçültüp yok etmektir. Grade I-II-III hemoroidler bu yöntemle tedavi edilebilir.

SKLEROTERAPİ NEDİR ?

Sleroterapi iğne ile kurutmadır. Prensip olarak skleroterapi,özellikle kanayan özefagus varisi ve hemoroidal damar ve pakelerini, sklerotik(sert) bağ dokusu ağını arttırarak ve büzüştürerek tedavi eden eski bir yöntemdir. Ancak her sklerozan ilaç ve iğne bir miktar yan tesiri olabileceğinden, bu usul yaygınlaşmamıştır. POLİDOCANOL gibi hem lokal anestezi yaparak ağrıyı ve sızıyı önleyen hem de iltihap veya yara yapmayan, özel perhiz, istirahat ve yatmayı gerektirmeyen yeni ve modern ilaçlar sayesinde akıntı, yanma, kanama iki hafta içinde %100’e yakın tedavi edilmektedir. Gaita kaçağı, ağrı v.s. olmamaktadır. Sadece geçici, önemsiz bir sertlik olmaktadır. Grade I-II-III hemoroidler kesin olarak tedavi edilir. Grade IV hemoroidler ise küçültülebilir.

BAND LİGASYON

Lastik bir band yardımı ile hemoroid memesini boğarak daha sonradan kendiliğinden düşmesi esnasına dayanan bir tedavidir. Sadece iç hemoroidlerde uygulanabilir. Bazen kanama ve ağrı yapabilmektedir.

Sonuçta hemoroidlerin %90’ı konservatif tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir. Sadece %10’unda cerrahi tedavi gerekir. Hastalığı gizlemeden, ameliyat korkusunu yenip doktorunuza başvurursanız bu hastalık ve şikayetlerle yaşamak kaderiniz olmaktan çıkar.

Tedavide dikkat edilecek en önemli konu hasta seçimidir.Hemoroidle beraber başka bir patolojinin bulunup bulunmadığı önemlidir.Sadece hemoroid olan hastalara bütün yöntemler hakkında bilgi verilmelidir.Hastaların kafasındaki sorular tek tek cevaplandırılmalıdır.Çünkü hasta uyumu seçilecek tedavinin başarısında en önemli etkendir.Şimdi soru-cevap ile karşılaştığımız bazı problemleri-soruları cevaplandırmaya çalışalım.

SORU:Hemoroid hastalığının tedavisi çok ızdıraplı mıdır?

CEVAP:Kesinlikle hayır.Özellikle ilk üç seviyedeki hemoroidin tedavisi hiç ağrı ve ızdırap olmadan tedavi edilebilir.Ameliyatsız yöntemlerin başarısı literatürde ameliyat başarı oranları ile atbaşıdır.İyi hasta seçimi ile bu oran ameliyata oranla daha yükseğe çekilebilir.Ameliyatsız tedaviler de tamamen ağrısız tedavilerdir.

SORU:Hemoroidin tedavisinden sonra tekrarlaması mümkünmüdür?

CEVAP:Tedavi şekline bağlı olarak literatürde değişik nüks oranları mevcuttur.Ancak nüksün en önemli sebebi yanlış tedaviler olarak göze çarpmaktadır.İyi bir seçimle ve iyi bir uygulama ile nüks oranları çok düşüktür.

SORU:Tekrarlamasında etken olan faktörler nelerdir?

CEVAP:Yukarda da belirttiğim gibi en önemli sebep yanlış tedavidir.Bunu yanlış barsak alışkanlığı,yanlış beslenme alışkanlığı,ailesel yatkınlık olması,doktor-hasta uyumsuzluğu,meslek gibi etmenler takip etmektedir.Kabızlık,fast-food beslenme,hastanın tedavi sonrası istenenleri yapmaması alt başlıklardır.

SORU:Tedavi sonrası daha kötü olur mu?

CEVAP:Yukarda bahsettiğim yanlış tedavi ve doktor-hasta uyumsuzluğu gibi etmenler varsa bazen özellikle ameliyat sonrası değisik komplikasyonlar gelişebilir.Ancak bunlar hem çok düşük orandadır hem de bu komplikasyonların tedavisi mümkündür.O nedenle muhtemel komplikasyonlar büyütülerek tedaviden geri durulmamalıdır.

SORU:Hemoroid Kanserleşir mi?

CEVAP:Hemoroid kanserleşmez.Ancak kanser ile benzer şikayetleri yapar hatta birlikte bulunabilir.O nedenle hemoroid tedavisi yapılacak hastaların kanser olup olmadığı irdelenmelidir.