Karın Ağrısı

Son Güncelleme 5 Haziran 2024 by Op.Dr Ramazan Tarık ÜNSAL

Karın Ağrısı

Karın ağrısı, insan hayatında sık karşılaşılan, çoğu zaman kendiliğinden geçen ve ek tedavi gerektirmeyen bir durumdur. Ancak şiddetli, ani başlayan, bulantı – kusma, gaz ve gayta çıkartamama, ateş gibi ek yakınmalarla birlikte olan karın ağrısı önemli bazı hastalıkların habercisi olabilir ve mutlaka hekim tarafından değerlendirilmelidir. Acil tanı ve tedavi gerektiren bu duruma tıp dilinde “akut karın” denmektedir.

KARIN AĞRISI NEDENLERİ?

Karın ağrısı tek başına bir hastalığı tanımlamaz. Ancak birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bazı hastalıklar karın içindeki organlardan kaynaklanmasa bile karın ağrısına neden olabilir. Buna en tipik örnek akciğerlerin alt kısımlarını ilgilendiren enfeksiyonlardır. Zatürre (pnömoni) olarak tanımlayabileceğimiz bu gibi durumlarda öksürük ve benzeri bulgular yanında karın ağrısı da tabloya eklenebilir. Bir diğer örnek kalp krizidir (miyokard enfarktüsü). Kalp krizi genellikle sol omuz ve kola yansıyan göğüs ağrısına neden olurken seyrek olarak karın ağrısı ile de belirti verebilir.

Karın ağrısının şiddeti ile hastalığın şiddeti ile genellikle paralel seyretmez. Örneğin gaz sıkıştırması veya gastroenterit gibi kendiliğinden geçen veya basit bir tedavi ile düzelebilecek durumlar şiddetli, kıvrandırıcı tarzda, şiddetli karın ağrısına neden olabilir. Buna karşın kalın barsak kanseri veya erken dönemde bir apandisit çok daha önemli hastalıklarken daha az şiddetde karın ağrısına neden olur.

Karın ağrısı toksinlere, infeksiyona, safra yolları, böbrek hastalıklarına, idrar yolu infeksiyonlarına, kadınlarda adet dönemine, ovülasyona, damar hastalıklarına, mide, karaciğer, pancreas, barsak sistemindeki ülser, kanser ve infeksiyonlara bağlı olarak gelişebilir. Burada sayılması mümkün olamayacak daha birçok nedene bağlı olarak da gelişebilir.

Aşağıda karın ağrısına neden olabilecek hastalıklar sıralanmıştır.

Sık görülen nedenler:
• İdrar yolu infeksiyonları
• Safra kesesi taşı, safra kesesinin taşa bağlı iltahabı
• Bebeklerde ilk 4 ayda görülen gaz ağrıları
• Gaz sıkıştırması
• Akut apandisit
• Endometriozis
• Gıda allerjisi
• Besin zehirlenmesi (salmonella, şigella)
• Spastik kolon
• Fıtık
• Hazımsızlık
• Böbrek taşı
• Laktoz intoleransı (süt allerjisi)
• Adet kanamaları
• Over kisti
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Zatürre (genellikle çocuklarda)
• Üst solunum yolu infeksiyonlarından sonra
• Mide ülseri
• Gastroenterit

Çocuklarda sık görülen nedenler

• Gastroözofagial reflü
  • Kronik kabızlık
  • Parazitler
  • Aşırı meyve şekeri alımı
  • Kan hastalıkları
  Daha az görülen ancak önemli nedenler
  • Over kanseri
  • Kalın barsak kanseri ve diğer karın içi organlara ait kanserler

Tüm bu sebepler, karın ağrısı için mutlak doktor kontrolunu gerekli kılan sebeplerdir.Çok sebebe bağlı olmasına rağmen bazen açıklanamayan,sebebi bulunamayan karın ağrıları da olabilir.Doktorunuz takibe alabilir,gerekirse açıklamak için operasyon önerebilir.

NE YAPMALI ?

Yukarıda da bahsedildiği gibi karın ağrısı çok sık karşılaşılan bir durumdur. Ancak aşağıdaki durumlarda mutlaka hekime başvurmak gerekir.
• Şiddetli karın ağrısı
• Son 2 – 3 gün içerisinde karın bölgesini ilgilendiren bir yaralanma olmuşsa
• Gebe iseniz (veya gebelik şüphesi varsa)
• Ağrı uzun sürerse
• Ağrıya ateş, bulantı, gaz ve gayta çıkaramama eşlik ediyorsa
• Basmakla karnınızda hassasiyet veya sertlik varsa
• Gaytada kan varsa

Bazı durumlarda tek başına karın ağrısı varlığı bile hekime başvurmak için yeterli olabilir.
Genellikle ilk başvurulacak hekim aile hekiminiz veya hastanelerin acil poliklinikleridir. Karın ağrısı tek başına bir hastalığın belirtisi olmadığı için doktorunuz size ek sorular soracak ki gerektiğinde bazı tetkikler yaparak tanıya ulaşmaya çalışacaktır. Karın ağrısının başlangıcı, süresi, zaman içerisinde ağrı karakterinde ve yerinde değişim gibi sorular ilk başta cevaplanması gereken sorulardır. Ağrıya eşlik eden yakınmalar da önemlidir. Geçmişteki tedaviler, geçirilmiş ameliyat/ameliyatlar, halen kullanılan ilaçlar gibi kişinin tıbbi özgeçmişi sorgulanır.

Özellikle bayan hastalarda adet düzeni, vajinal akıntı, kullanılan doğum kontrol yöntemi gibi kadın hastalıkları ile ilgili yakınmalar detaylı olarak sorgulanır.

Ağrının karın bölgesindeki yeri tanıya ulaşmada oldukça yardımcıdır. Doktorunuzun yapacağı muayene sırasında ağrının yeri, belli bir bölgede sınırlı olması veya yaygın olması gibi bulgular ortaya çıkacaktır. Eğer karın içinde yaygın bir iltihabi süreç varsa ağrı yaygın olarak hissedilir. Muayenede de karının her bölgesinde hassasiyet tespit edilir. Karın ağrısı nedeniyle muayene edilen bir hastada karın bölgesinin yanında tüm vücut detaylı olarak gözden geçirilir.

Yeni doğanda ve bebeklerde uzun süreli ağlama karın ağrısına bağlı olabilir. Genellikle gaz sancısına bağlı olan bu durum gaz ve/veya gayta çıkarma ile kendiliğinden düzelir. Kramp tarzındaki bu ağrılar genellikle akşam saatlerinde daha fazla olur.

Acil tedavi gerektirebilecek durumlar
• Bulantı kusma
• Ateş
• Gaz ve gayta çıkaramama
• Ağır yemeklerden sonra ortaya çıkan şiddetli karın ağrısı
• Terleme, baş dönmesi, bilinç kaybı

AĞRI KESİCİ ALMALI MIYIM ?

Karın ağrısı olan bir hastanın doktor tavsiyesi dışında her türlü ağrı kesici alması son derece sakıncalıdır. Ağrı kesici almanın hastalığı karmaşık hale getireceği, tanıyı ve dolayısıyla tedaviyi geciktireceği akıldan çıkarılmamalıdır. Doktorunuzun tanı kesinleşinceye kadar ağrı kesici yapmamasının sebebi de budur.

Bu yaklaşımı zora sokmak, hemen ağrı kesici talep etmek hastaya ek bir ıstıraptan başka bir şey kazandırmayacağı için uygun bir davranış değildir. Sağlıklı günler dileklerimle.

Dr.R.TARIK ÜNSAL